Weszła w życie nowa ustawa o opiece zdrowotnej nad uczniami. Wprowadza ona nowe rozwiązania prawne w zakresie profilaktycznej opieki zdrowotnej i opieki stomatologicznej w szkołach. Sa też wazne zapisy dla uczniów z chorobami przewlekłymi, w tym cukrzycą.
W stosunku do projektu ustawy, oprotestowanego przez środowisko diabetologiczne, w tym Towarzystwo Pomocy Dzieciom i młodzieży z Cukrzycą w ramach konsultacji społecznych uwzględniono częściowo przekazane przez nas uwagi.
Jest lepiej?
Wprowadzono niewielkie poprawki mówiące o tym, że podawanie leków i wykonywanie innych czynności mogą być podejmowane nie tylko przez pielęgniarkę i higienistkę szkolną, ale również przez pracowników szkoły i może odbywac się wyłącznie za ich pisemną zgodą.
Ustawa nie obejmuje przedszkoli. Przypomnijmy, że wnioskowaliśmy o właczenie do tej grupy osób opiekunów sprawujących bezpośrednia opiekę nad uczniami w czasie zajęć.
Utrzymano zapis o tym, że Dyrektor szkoły zapewnia pracownikom szkoły szkolenia lub inne formy zdobycia wiedzy na temat sposobu postępowania wobec uczniów przewlekle chorych lub niepełnosprawnych, odpowiednio do potrzeb zdrowotnych uczniów.
W praktyce pobyt dziecka z cukrzycą mimo to nie został jednoznacznie opisany i opiera się na kilku przepisach z różnych dziedzin – od rozporzadzenia MEN przez stanowisko Ministra Zdrowia aż po Kodeks Karny.
Oto pełny zapis Rozdziału 4:
Rozdział 4 Sprawowanie opieki nad uczniami przewlekle chorymi lub niepełnosprawnymi w szkole
Art. 20. Opieka nad uczniem przewlekle chorym lub niepełnosprawnym w szkole jest realizowana przez pielęgniarkę środowiska nauczania i wychowania albo higienistkę szkolną.
Art. 21.
1. W celu zapewnienia właściwej opieki nad uczniami przewlekle chorymi lub niepełnosprawnymi w szkole pielęgniarka środowiska nauczania i wychowania albo higienistka szkolna współpracuje z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, rodzicami, pełnoletnimi uczniami oraz dyrektorem i pracownikami szkoły.
2. Współpraca, o której mowa w ust. 1, obejmuje wspólne określenie sposobu opieki nad uczniem dostosowanego do stanu zdrowia ucznia w sytuacji konieczności podawania leków oraz wykonywania innych czynności podczas pobytu ucznia w szkole.
3. Podawanie leków lub wykonywanie innych czynności podczas pobytu ucznia w szkole przez pracowników szkoły może odbywać się wyłącznie za ich pisemną zgodą.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia może ogłosić, w drodze obwieszczenia, zalecenia postępowania dotyczące opieki nad uczniami przewlekle chorymi lub niepełnosprawnymi w szkole, opracowane przez odpowiednie stowarzyszenia lub towarzystwa naukowe o zasięgu krajowym, zrzeszające specjalistów w danej dziedzinie medycyny, zgodnie z postanowieniami ich statutów.
5. Obwieszczenie, o którym mowa w ust. 4, jest ogłaszane w dzienniku urzędowym ministra właściwego do spraw zdrowia.
Art. 22. Dyrektor szkoły zapewnia pracownikom szkoły szkolenia lub inne formy zdobycia wiedzy na temat sposobu postępowania wobec uczniów przewlekle chorych lub niepełnosprawnych, odpowiednio do potrzeb zdrowotnych uczniów.
Pełna treść Ustawy o opiece zdrowodnej nad uczniami
Co daje nowa ustawa?
Generalnie nowe prawo zapewnia wszystkim uczniom do ukończenia 19. roku życia profilaktyczną opiekę zdrowotną w szkole. Osobami odpowiedzialnymi za jej sprawowanie są: pielęgniarka środowiska nauczania i wychowania albo higienistka szkolna oraz lekarz dentysta.
Problematykę dotycząca profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami dotąd regulowało wiele aktów prawnych. Nowe ustawa jest pierwszym tego typu, który zapewnia kompleksowość oraz integrację działań osób sprawujących opiekę zdrowotną (pielęgniarki, lekarza) nad uczniami. Podnosi również znaczenie promocji zdrowia, profilaktyki oraz edukacji zdrowotnej dla zachowania zdrowia.
Jednym z głównych założeń nowych przepisów jest określenie koordynującej roli pielęgniarki szkolnej. W szczególności ustawa wyznacza pielęgniarkom i higienistkom szkolnym odpowiedzialną rolę, jaką jest profilaktyczna opieka nad uczniami, ale też integracja wszelkich działań podejmowanych dla zdrowia dzieci. Chodzi o współpracę wszystkich osób i instytucji zaangażowanych w sprawowanie takiej opieki, tj. pomiędzy między podmiotami sprawującymi opiekę zdrowotną nad uczniami (pielęgniarka lub higienistka szkolna, lekarz dentysta), podmiotami zapewniającymi warunki organizacyjne tej opieki (dyrektor szkoły, organ prowadzący szkołę) oraz nauczycielami i innymi pracownikami szkoły (pedagog szkolny).
Pielęgniarka środowiska nauczania i wychowania albo higienistka świadczenia będzie realizować w gabinetach profilaktyki zdrowotnej. Warto jednak podkreślić, że pielęgniarka współpracować będzie z dyrektorem oraz pracownikami szkoły, ale nie będzie pracownikiem szkoły. Za zapewnienie gabinetu profilaktyki zdrowotnej oraz gabinetu dentystycznego odpowiada organ prowadzący szkołę, który będzie udostępniać pielęgniarce środowiska nauczania i wychowania albo higienistce szkolnej gabinet profilaktyki zdrowotnej nieodpłatnie. W przypadku braku gabinetu profilaktyki zdrowotnej w szkole, pielęgniarka może sprawować opiekę w miejscu określonym w umowie o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, tj. w poradni Podstawowej Opieki Zdrowotnej.
Monitorowanie opieki zdrowotnej nad uczniami realizowane będzie przez wojewodów oraz Instytut Matki i Dziecka.
W ustawie zapisano obowiązki dyrektora szkoły w związku z wejściem w życie ustawy
Zgodnie z ustawą, do obowiązków dyrektora szkoły należy:
- współpraca z podmiotami sprawującymi opiekę zdrowotną nad uczniami,
- współpraca z pielęgniarką albo higienistką szkolną w podejmowaniu wspólnych działań w zakresie edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia, z uwzględnieniem potrzeb zdrowotnych oraz rozpoznanych czynników ryzyka dla zdrowia uczniów danej szkoły, w sprawie warunków bezpieczeństwa uczniów, organizacji posiłków i warunków sanitarnych w szkole,
- wnioskowanie o przedstawianie na zebraniach rady pedagogicznej zagadnień z zakresu edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia uczniów, z zachowaniem prawa do tajemnicy o stanie zdrowia uczniów,
- współpraca z rodzicami w przypadku wystąpienia problemów zdrowotnych lub higienicznych, w oparciu o procedury organizacyjne postępowania, które powinny być ustalone w szkole,
- zapewnienie pracownikom szkoły szkolenia lub innych form zdobycia wiedzy na temat sposobu postępowania wobec uczniów przewlekle chorych lub niepełnosprawnych, odpowiednio do potrzeb zdrowotnych uczniów,
- przekazanie rodzicom i pełnoletnim uczniom na pierwszym zebraniu rodziców oraz na pierwszych zajęciach z wychowawcą w roku szkolnym informacji o zakresie opieki zdrowotnej oraz o prawie do wyrażenia sprzeciwu w sprawie objęcia ucznia profilaktyczną opieką zdrowotną oraz opieką stomatologiczną. Sprzeciw kierowany jest w formie pisemnej do świadczeniodawcy.
- umieszczenie ww. informacji w miejscu ogólnie dostępnym w szkole.
- po uzyskaniu informacji a przed udzielaniem świadczenia zdrowotnego zgromadzenie pisemnych zgód rodziców albo pełnoletnich uczniów na zapewnienie opieki stomatologicznej w zakresie świadczenia ogólnostomatologiczne w szkole lub dentobusie.
Obowiązki organu prowadzącego w związku z wejściem w życie ustawy
Z kolei organ prowadzący musi:
- zapewnić uczniom możliwość korzystania z gabinetu profilaktyki zdrowotnej i gabinetu dentystycznego, spełniających określone przepisami wymagania (innymi słowy sfinansować wyposażenie gabinetów),
- nieodpłatnie udostępnić pielęgniarce środowiska nauczania i wychowania albo higienistce szkolnej gabinet profilaktyki zdrowotnej w szkole na podstawie zawartej z nią umowy,
- zawrzeć porozumienie z podmiotem wykonującym działalność leczniczą udzielającym świadczeń zdrowotnych z zakresu leczenia stomatologicznego dla dzieci i młodzieży finansowanych ze środków publicznych, w przypadku braku gabinetu dentystycznego w szkole.
