Ocena funkcji nerek w cukrzycy

Prof. Ewa Otto-Buczkowska
Prof. Ewa Otto-Buczkowska

Nerki odgrywają ogromną role w utrzymaniu homeostazy metabolicznej organizmu zarówno w stanach fizjologicznych jak i patologicznych. Na znaczącą rolę nerek w utrzymaniu homeostazy glukozy wskazuje fakt, że nerkowa produkcja glukozy stanowi około 25% całkowitej produkcji glukozy w organizmie a jej zużycie przez nerki wynosi około 20% jej całkowitego zużycia. W stanie głodu w procesie produkcja glukozy w nerkach wzrasta . Nerki odgrywają więc ważną rolę w procesie kontrregulacji w stanach hipoglikemii

Obok udziału nerek w procesie syntezy glukozy ważną rolę odgrywają one poprzez dwie bardzo ważne funkcje tzn filtrację glukozy w kłębuszkach nerkowych oraz resorpcję w kanalikach. W procesach tych udział biorą transportery glukozy.

W cukrzycy dojść może do uszkodzenia samych nerek , co manifestuje się jako nefropatia cukrzycowa. Może też dojść do powikłań takich jak np. pęcherz neurogenny, w następstwie neuropatii autonomicznej. Nefropatia cukrzycowa oznacza przewlekły białkomocz lub albuminurię z towarzyszącym zwykle nadciśnieniem tętniczym i zmniejszeniem filtracji kłębuszkowej. Wczesnym objawem nefropatii jest mikroalbuminuria.

Prawidłowe lub nieznacznie zwiększone wydalanie albumin z moczem to: poniżej 30 mg/dobę; wskaźnik albumina/kreatynina poniżej 30 mg/dobę, a wydalanie albumin w dobowej zbiórce moczu poniżej 20 µg/min.

Jako umiarkowanie zwiększoną albuminurię przyjmuje się odpowiednio wartości: 30-300 mg/dobę; 30-300 mg/dobę; 20-200 µg/min.

Jawny białkomocz to: powyżej 300 mg/dobę; powyżej 300 mg/dobę; równe lub powyżej 200 µg/min.

Badanie w kierunku albuminurii należy wykonywać raz w roku u chorych z cukrzycą typu 1 od 5 roku trwania choroby, a u pacjentów z cukrzycą typu 2 od chwili rozpoznania cukrzycy.
Badanie stężenia kreatyniny we krwi u chorych na cukrzycę należy określić należy raz w roku. Zalecenia wykonywania badań u pacjentów z rozpoznaną albuminurią określone są szczegółowo w zaleceniach Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego.

U młodocianych chorych na cukrzycę oznaczenia poziomu kreatyniny w surowicy oraz badania w kierunku albuminurii wykonywane są w chwili rozpoznania cukrzycy, a następnie z częstością zależną od wieku i czasu trwania choroby.

Wybrane pozycje piśmiennictwa

Ficek R. i wsp. Blokowanie zwrotnego wchłaniania  glukozy w cewkach nerkowych jako nowa potencjalna metoda leczenia cukrzycy. [w] Cukrzyca w populacji wieku rozwojowego – co nowego? Otto-Buczkowska E. (red.) Cornetis, Wrocław 2009:244-250.
Jarosz-Chobot P., Otto-Buczkowska E. Wybrane procedury diagnostyczne   w zaburzeniach gospodarki węglowodanowej. [w] ABC zabiegów w pediatrii.   Pietrzyk J., Szajewska H., Mrukowicz J. (red.) ,  Medycyna Praktyczna, Kraków 2010:195-199.
Myśliwiec M., Balcerska A. Nowe spojrzenie na rozwój, diagnostykę i leczenie nefropatii u dzieci i młodzieży. [w] Cukrzyca w populacji wieku rozwojowego – co nowego?  Otto-Buczkowska E. (red.) , Cornetis. Wrocław 2009:327-339.
Nazim J. Cukrzycowa choroba nerek. [w] Cukrzyca typu 1. Otto-Buczkowska E.(red.) Cornetis, Wrocław 2006:292-304.
Szadkowska A,  Otto-Buczkowska E, Jarosz-Chobot P.   Powikłania ze strony układu moczowego u młodocianych chorych na cukrzycę.  [w]   Nefrodiabetologia.   Franek E.,   Grzeszczak W.,   Kokot F. (red.) , VM Media ,  Gdańsk, Wyd. 3,  2015
Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania z chorymi na cukrzycę 2016. Diabetol. Klin., 2016; 5 (supl. A): A33–A34

Skip to content