To bardzo ważne zagadnienie, którego nie wolno lekceważyć. Ocenia się, że u chorych na cukrzycę występuje ono znacznie częściej niż w populacji osób zdrowych. Jego wczesne rozpoznanie i prawidłowe leczenie jest bardzo ważne aby zmniejszyć ryzyko rozwoju powikłań sercowo-naczyniowych.
Pomiary ciśnienia powinny być wykonywane w warunkach ambulatoryjnych w czasie wizyt lekarskich, ale wskazane jest również, aby pacjent kontrolował swoje ciśnienie w warunkach domowych.
Zalecane jest, aby u pacjentów z cukrzycą raz w roku wykonywany był całodobowy pomiar ciśnienia (Holter ciśnieniowy). Badanie takie winno być wykonywane również u młodocianych chorych.
Pamiętać należy, że zaburzenia ciśnienia tętniczego występować mogą we wszystkich typach cukrzycy oraz we wszystkich grupach wiekowych. Zaburzenia ciśnienia tętniczego występować więc mogą także w cukrzycy u dzieci. Wartości ciśnienia tętniczego krwi u młodocianych chorych powinny być oceniane według tablic centylowych.
U młodocianych pacjentów najbardziej charakterystycznym objawem zaburzeń ciśnienia tętniczego jest zniesienie fizjologicznej różnicy pomiędzy ciśnieniem nocnym a dziennym w 24-godzinnym pomiarze. Brak nocnego spadku ciśnienia tętniczego (Non-dipper) uważany jest za najwcześniej występujący objaw zaburzenia regulacji ciśnienia i jest wskazaniem do włączenia leczenia.
We wczesnej fazie rozwoju nadciśnienia podstawą leczenia jest maksymalne wyrównanie cukrzycy. Konieczna jest również modyfikacja stylu życia polegająca na kontroli masy ciała, utrzymaniu prawidłowej diety oraz zwiększeniu aktywności fizycznej. Jeśli takie postępowanie nie jest wystarczające konieczna jest farmakoterapia.
Przy tej okazji warto przypomnieć, że u każdego chorego w domu powinny się znaleźć trzy urządzenia: waga łazienkowa do oceny masy ciała, centymetr krawiecki dla pomiaru obwodu talii oraz aparat do pomiaru ciśnienia krwi. Prawidłowe ciśnienie powinno utrzymywać się pomiędzy 120 na 80 a 135 na 85 mm HG.
Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego 2017 docelowa wartość ciśnienia tętniczego to poniżej 140/90 mm Hg, natomiast u ciężarnych należy dążyć do uzyskania wartości ciśnienia poniżej 130/80 mm Hg.
U osób zdrowych wg wytycznych ESH i ESC 2013 oraz PTNT 2015
| Kategoria | Skurczowe | Rozkurczowe | |
| ciśnienie optymalne | <120 | i | <80 |
| ciśnienie prawidłowe | 120–129 | i/lub | 80–84 |
| ciśnienie wysokie prawidłowe | 130–139 | i/lub | 85–89 |
U młodocianych chorych wartość ciśnienia tętniczego powinna być poniżej 90. centyla, odpowiednio do wieku, płci oraz wzrostu.
Wybrane pozycje piśmiennictwa
de Oliveira S. i wsp. Elevated glycated hemoglobin levels impair blood pressure in children and adolescents with type 1 diabetes mellitus. Diabetol Metab Syndr. 2016;8:4.
Dost A. i wsp. Pulse pressure in children and adolescents with type 1 diabetes mellitus in Germany and Austria. Pediatr Diabetes. 2014;15:236-243.
Machnica L, Deja G, Jarosz-Chobot P. Nadciśnienie tętnicze oraz stan przednadciśnieniowy u dzieci i młodzieży chorującej na cukrzycę typu 1. Pediatr Endocrinol Diabetes Metab 2008;14:215-219.
Mehdad S. i wsp. Prevalence of elevated blood pressure and its relationship with fat mass, body mass index and waist circumference among a group of Moroccan overweight adolescents. Obes Res Clin Pract. 2013;7:e284-9.
Myśliwiec M. i wsp. Nadciśnienie tętnicze u dzieci z cukrzycą typu 1. Nadciśnienie Tętnicze 2014;18: 237–242
Stanowisko PTD Zalecenia na rok 2017. Diabetologia Praktyczna 2017;3 supl A.
