Prof. Ewa Otto-Buczkowska
W dniach 11-14 października 2018 roku odbył się w Hyderabad w Indiach 44 th Annual Meeting of the International Society for Pediatric and Adolescent Diabetes (ISPAD).
ISPAD jest to organizacja diabetologów dziecięcych z całego świata. Założona została w Paryżu w roku 1974. Jej współzałożycielem był znany diabetolog francuski prof. Henri Lestradet.
ISPAD jest promotorem wielu międzynarodowych programów badawczych dotyczących diabetologii wieku rozwojowego, a także organizatorem czy współorganizatorem programów edukacyjnych dla personelu medycznego, młodocianych chorych oraz ich opiekunów, zwłaszcza w krajach rozwijających się.
Coroczne konferencje, które odbywają się w różnych częściach świata poświęcone są weryfikacji aktualnej wiedzy na temat patogenezy i leczenia cukrzycy u młodocianych chorych. Wiele uwagi poświęcane jest opracowywaniu nowych zaleceń wynikających z postępu wiedzy.
W pracach ISPAD-u aktywny udział biorą również polscy diabetolodzy dziecięcy, którzy podzielili się swymi wrażeniami i wiedzą na spotkaniu diabetologów dziecięcych z całej Polski, które odbyło się w dniach 26-27 października 2018r w Warszawie.
Przy analizie przedstawionych na zjeździe prezentacji zwraca uwagę, że istnieją znaczne różnice w rodzaju problemów pomiędzy krajami rozwiniętymi a krajami gdzie występują duże obszary biedniejsze.
Obowiązujące obecnie podstawowe zasady leczenia cukrzycy u młodocianych chorych w Polsce spełniają wszystkie warunku zalecane przez organizacje światowe. W krajach rozwiniętych, w tym także w Polsce, główna uwaga diabetologów skupia się na opracowywaniu i wprowadzaniu w życie coraz doskonalszych technicznie metod monitorowania glikemii oraz stosowania wlewów insuliny tak, aby maksymalnie realizować projekt sztucznej trzustki i maksymalnie zwolnic pacjenta z konieczności samodzielnej kontroli tych procesów.
Drugim zagadnieniem realizowanym w tych krajach, także w Polsce, jest poszukiwanie metod prewencji rozwoju procesów autoimmunizacji u osób genetycznie zagrożonych rozwojem cukrzycy typu 1.
Kolejny temat badań to doskonalenie metod różnicowania typów cukrzycy, w tym diagnostyka cukrzyc monogenowych.
W krajach rozwijających się problemem ciągle jest zabezpieczenie młodocianych pacjentów w podstawowe środki terapii cukrzycy.
Jak wynika z analizy prezentowanych w czasie zjazdu materiałów w wielu krajach podstawowym problemem jest zabezpieczenie młodym pacjentom dostępu do nowoczesnych preparatów insuliny, podstawowych środków do wykonywania wielokrotnych wstrzyknięć, a także do prowadzenia podstawowej samokontroli.
Te problemy na szczęście mamy już za sobą.
Poważnym problemem prezentowanym przez kraje pozaeuropejskie było narastanie występowania cukrzycy typu 2 u młodocianych pacjentów, co wiąże się z problemem występowania otyłości w populacji rozwojowej. Niestety to zagrożenie dotyczy także nas.
W programie naukowym spotkania wiele uwagi poświęcono omawianiu nowych technik ciągłego monitorowania glikemii oraz podawania insuliny. Wydaje się, że budowa „pętli zamkniętej”, a więc połączenia pompy insulinowej z ciągłym monitorowaniem glikemii jest dość realna w ciągu najbliższych kilku lat. Badania w tym zakresie są zaawansowane.
Ważnym punktem programu były prezentacje podejmowanych metod prewencji rozwoju, czy też jego spowalniania, cukrzycy typu 1.
W tym punkcie programu zaprezentowane było wstępne doniesienie autorki polskiej prof. A. Szypowskiej o zastosowaniu probiotykow jako leków wspomagajacych funkcje komórek β w świeżo rozpoznanej cukrzycy typu 1.
Kolejna prezentacja dotyczyła zastosowania antagonistów receptora N-metylo-D-asparaginianu (NMDA) w prewencji i leczeniu cukrzycy typu 1. W badaniach eksperymentalnych wykazano, że hiperglikemia i cukrzyca powodują znaczny wzrost ekspresji nerkowych receptorów NMDA w nerkach, a przedłużone leczenie antagonistami NMDA zmniejsza progresję nefropatii w mysim modelu cukrzycy typu 1.
Przedstawiono równiez wstępne wyniki rozpoczetego programy polegającego na podawaniu u dzieci w wieku 4-7 lat doustnych preparatów insuliny u dzieci, u których w pierwszych 3 latach życia stwierdzono genetyczne zagrożenie rozwojem cukrzycy typu 1. Na razie program ten jest w początkowej fazie badań.
Jedna z prezentacji dotyczyła zastosowania autoantygenu GAD-alum dloa prewencji procesu niszczenia komórek β przez procesy autoimmunizacji.
Wybrane pozycje piśmiennictwa
Chwalba A, Otto-Buczkowska E. Participation of the microbiome in the pathogenesis of diabetes mellitus Clin Diabetol 2017;6(5):178-181. DOI: 10.5603/DK.2017.0029
Effects of Lactobacillus rhamnosus GG and Bifidobacterium lactis Bb12 on beta-cell function in children with newly diagnosed type 1 diabetes: a pilot study. Agnieszka Szypowska
NMDA receptor antagonists for the prevention and treatment of human type 1 diabetes mellitus. Alena Welters
Detect and prevent type 1 diabetes (T1D) during infancy and early childhood: start of a screening and trial program in Europe – an initiative of The Global Platform for the Prevention of Autoimmune Diabetes (GPPAD*) *: Funded by The Leona M. and Harry B. Helmsley Charitable Trust. von dem Berge T, Winkler C, Kordonouri O. et al. and the GPPAD Study Group
Autoantigen (GAD-alum) given into lymph-nodes together with oral vitamin D to preserve beta cell function in type 1 diabetes. The DIAGNODE-1 pilot trial. Johnny Ludvigsson